علت روشن نشدن موتور برق چیست؟

روشن نشدن موتور برق یکی از شایع ترین مشکلات کاربران در خانه کارگاه و کشاورزی است و معمولاً دقیقاً زمانی اتفاق می افتد که برق اضطراری از همه مهم تر است. موتور برق در اصل ترکیبی از موتور احتراق داخلی و ژنراتور است و هر اختلال کوچک در بخش های موتور تامین سوخت برق رسانی یا حتی بارگذاری اشتباه می تواند از روشن شدن دستگاه جلوگیری کند. درک علت های احتمالی این مشکل کمک می کند سریع تر دستگاه را راه اندازی کنیم و از آسیب های بعدی جلوگیری شود. در این مقاله 7 بخش کاملاً تحلیلی برای بررسی و رفع علت روشن نشدن موتور برق ارائه می شود تا کاربران خانگی و فنی بتوانند بدون اضطراب مشکل را عیب یابی کنند.

دلایل روشن نشدن موتور برق

موتور برق دستگاهی است که می‌تواند انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل ‌کند. این دستگاه از اجزای مختلفی تشکیل شده است که شامل یک موتور داخلی (مانند موتور احتراق داخلی یا موتور القایی) و یک ژنراتور الکتریکی است. موتور برق معمولاً با استفاده از منابع انرژی مانند سوخت فسیلی، گاز طبیعی، بخار آب یا حتی انرژی اتمی به حرکت درمی‌آید.

این موتور سوخت یا انرژی رو دریافت می‌کند و شروع به چرخیدن می‌کند که حرکت باعث می‌شود که ژنراتور الکتریکی هم چرخیده و برق تولید ‌کند این ژنراتور الکتریکی سپس انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند که می‌تواند برای تأمین نیازهای برق مصرفی مورد استفاده قرار گیرد. حالا، با توجه به این توضیح کوتاه، می‌توانیم به دلایلی که موجب عدم روشن شدن موتور برق می‌شوند، بپردازیم. برخی از این دلایل عبارتند از:

1- تنفس موتور برق

در موتورهای احتراق داخلی، تنفس موتور یک مرحله بسیار حیاتی است که برای انجام فرایند احتراق، هوا را به مخلوط سوخت و هوا تامین می‌کند. در موتورهای دیزلی، تنفس هوا می‌تواند به دو روش صورت گیرد: تنفس طبیعی و توربوشارژ. لذا در تنفس طبیعی، هوا از طریق مکش طبیعی به داخل سیلندر وارد می‌شود. این روش به طور معمول در موتورهای کوچک و سبک استفاده می‌شود اما در توربوشارژ، هوا توسط یک توربوشارژ فشرده می‌شود و به داخل سیلندر منتقل می‌شود.

2- خرابی آرمیچر موتور برق

در موتورهای برق، آرمیچر یکی از اجزای مهم در بخش ژنراتور است که برای تولید جریان الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خرابی یا عدم عملکرد صحیح آرمیچر می‌تواند منجر به قطع جریان الکتریکی و عملکرد نامناسب ژنراتور شود.

3- خرابی تابلو برق

در صورتی که موتور برق شما با استفاده از پورت ATS و اتصالات کابلی از طریق تابلو برق کنترل می‌شود، باید به احتمال خرابی تابلو برق توجه کنید. علائم خرابی تابلو برق ممکن است شامل عدم راه‌اندازی مجدد کلیدها، افزایش دمای کابل و کلیدهای برق، بوی نامطلوب دود ناشی از سوختن اتصالات، احتراق سیم‌کشی درون تابلو برق، و ایجاد صداهای نامتعارف از داخل آن باشد.

4- مشکل در رگلاتور موتور برق

یکی دیگر از عوامل مهمی که مانع از روشن شدن موتور برق می شود، خرابی و نقص در رگولاتور (Regulator)  موتور برق است. رگولاتور وسیله ای برای تنظیم و کنترل جریان برق و رساندن آن به موتور برق برای روشن شدن آن است. خرابی و یا نقص رگولاتور می‌تواند مانع رسیدن انرژی کافی به موتور برق شود که منجر به عدم روشن شدن موتور برق می‌شود. رگولاتور مسئول کنترل و تنظیم جریان برق و ولتاژ است که اگر خراب شود، ممکن است برق به موتور به صورت صحیح منتقل نشود.

5- مشکل در سیستم استارت موتور برق

دو دلیل ممکن است باعث روشن نشدن موتور برق از سیستم استارت شود. اولین دلیل ممکن است به شارژ شدن باتری تامین کننده انرژی اولیه برای استارت موتور برق باشد. وقتی باتری دچار دشارژ شود، انرژی کافی برای ایجاد جریان لازم برای چرخش موتور برق فراهم نیست. دلیل دیگر ممکن است به خرابی دریچه ساسات یا اختلال در مدار الکتریکی سیستم استارت باشد. در صورتی که دریچه ساسات خراب شود یا مدار الکتریکی سیستم استارت دچار اختلال شود، جریان لازم برای ایجاد چرخش موتور برق به‌درستی ایجاد نمی‌شود و در نتیجه موتور برق قادر به روشن شدن نمی‌باشد.

6- مشکل در سوخت و روغن

در تمامی موتورهای درون سوز و احتراقی که از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند، میزان سوخت در فرآیند روشن شدن موتور نقش بسیار مهمی دارد. برای داشتن دستگاهی که به راحتی و بدون مشکل روشن می‌شود، می‌توانید قبل از استارت زدن، میزان روغن موتور و سوخت را بررسی کنید. روغن موتور یک مایع مصرفی است که برای حرکت آسان سیلندرها درون موتور ضروری است. کیفیت پایین روغن موتور یا کمبود آن می‌تواند باعث اختلال در عملکرد موتور شود.

7- خرابی شیر سوخت

شیر سوخت یکی از عوامل حیاتی در روشن نشدن موتور برق است؛ هرگونه مشکل یا خرابی در آن می‌تواند باعث عدم تأمین سوخت به موتور و عدم روشن شدن آن شود. برای مثال، اگر شیر سوخت بسته باشد یا دچار نقص شود، سوخت به موتور نخواهد رسید و موتور برق روشن نخواهد شد. همچنین، نشت سوخت از شیر سوخت می‌تواند باعث عدم تأمین سوخت به موتور شود که در نتیجه، موتور برق روشن نخواهد شد.

8- مشکل در شمع موتور برق

شمع‌ها در موتورهای بنزینی برای ایجاد جرقه اولیه برای اشتعال مخلوط سوخت و هوا استفاده می‌شوند. اگر شمع‌ها دچار مشکل یا خرابی شوند، موتور برق قادر به ایجاد اشتعال لازم برای راه‌اندازی نخواهد بود. این مشکلات می‌توانند به دلیل شمع‌های کثیف، فاصله نادرست بین الکترودها یا خرابی در سیم‌های شمع اتفاق بیافتد.

9- خرابی و نقص باتری موتور برق

باتری یکی از اجزای اساسی در عملکرد موتور برق است. اگر باتری خالی یا ضعیف باشد، ممکن است موتور برق روشن نشود، که ممکن است به دلیل عدم توانایی باتری در ارائه انرژی کافی برای راه‌اندازی موتور باشد. همچنین، خرابی یا نقص فنی در باتری می‌تواند باعث عدم ارائه انرژی لازم شود. اتصالات باتری نیز ممکن است به دلیل کثیفی یا اتصال نادرست باعث عدم روشن شدن موتور برق شوند.

10- نقص کاربراتور

کاربراتور یکی از اجزای اصلی در موتورهای درون‌سوز است و مسئول ترکیب سوخت و هوا می‌باشد. در صورتی که کاربراتور دچار مشکل شود، ممکن است موتور برق روشن نشود. مشکلات ممکن از جمله گرفتگی یا کثیفی در سوزن‌ها یا فیلترها، تنظیمات نادرست مخلوط سوخت و هوا، یا خرابی در واحد تنظیم مخلوط می‌باشند. بنابراین، بررسی کاربراتور و اطمینان حاصل کردن از تمیزی و عملکرد صحیح آن می‌تواند به عنوان یکی از مراحل اولیه بررسی مشکلات موتور برق مفید باشد.

11- اتصلات وسایل برقی

اتصالات وسایل برقی نیز ممکن است به عنوان یکی از عوامل عدم روشن شدن موتور برق مطرح شوند. در صورت وجود مشکل در اتصالات بین باتری، شارژر، سیم‌های برق، سوئیچ و دیگر قطعات برقی موتور برق، ممکن است عدم روشن شدن موتور برق را ایجاد کنند. برای بررسی این مشکل، باید ابتدا اتصالات برقی را بررسی کرد و اطمینان حاصل کرد که هیچ یک از آنها مشکلی ندارند. در صورت وجود مشکل، باید آن را تعمیر یا تعویض کرد تا بتوان موتور برق را روشن کرد.

12- نقص در فیلتر هوا

فیلتر هوا در موتور برق نقش مهمی دارد؛ آن وظیفه تصفیه هوای وارد سیستم سوخت‌رسانی را برعهده دارد و کثیف یا مسدود شدن فیلتر هوا می‌تواند به کاهش میزان هوای وارد شده به موتور و به مشکلاتی مانند کاهش قدرت و عملکرد، افزایش مصرف سوخت و آسیب به قطعات داخلی موتور منجر شود.د برای رفع مشکلات ناشی از فیلتر هوا، باید فیلتر را بررسی و در صورت لزوم تمیز کرده یا تعویض نمایید.

13- جریان بار اضافی

جریان بار اضافی می‌تواند به روشن نشدن موتور برق منجر شود؛ این جریان به انرژی بیشتری نسبت به نیاز موتور برق برای راه‌اندازی اشاره دارد. علل جریان بار اضافی می‌تواند شامل اتصالات برقی نادرست، فشار نامناسب در شبکه برق و وجود بارهای اضافی یا اغشته باشد. برای رفع این مشکلات، باید اتصالات برقی را بررسی و تنظیم کرده، فشار برق را بررسی و کنترل نموده و بارهای اضافی را شناسایی و حذف کرد.

14- خرابی بالشتک موتور برق

خرابی بالشت موتور برق می‌تواند منجر به عدم روشن شدن موتور یا کاهش عملکرد آن شود؛ بالشت برای تولید جریان الکتریکی مورد نیاز برای راه‌اندازی موتور استفاده می‌شود.

15- خرابی ساسات موتور برق

ساسات، یا هندل، برای روشن کردن موتور برق استفاده می‌شود. در مدل‌هایی که تولید سال ۲۰۲۳ محسوب می‌شوند، برخی از آن‌ها دارای ریموت و استارت می‌باشند و نیازی به هندل برای روشن کردن ندارند. اما برخی مدل‌ها با توان پایین تنها با استفاده از ساسات قابل روشن شدن هستند. هرگونه خرابی در ساسات می‌تواند باعث مانع شدن از استارت دستگاه گردد.

در هنگام روشن نشدن موتور برق چه کار کنیم؟

برای روشن کردن موتور برق در صورتی که با مشکل روبرو شده‌ایم، می‌توانیم به روش‌های زیر اقدام کنیم:

• بررسی و شارژ مجدد باتری

ابتدا باید وضعیت باتری را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را شارژ کنیم یا در صورت لزوم آن را جایگزین کنیم.

• بررسی و تعمیر دریچه ساسات و مدار الکتریکی

 اگر مشکل احتمالاً به خرابی دریچه ساسات یا اختلال در مدار الکتریکی سیستم استارت مربوط است، باید این اجزا را بررسی و تعمیر یا تعویض کنیم.

• استفاده از استارتر دستی

در صورتی که موتور برق با استفاده از سیستم استارت معمولی روشن نمی‌شود، می‌توان از استارتر دستی استفاده کرد که با دستکاری مستقیم بر روی موتور، برق را روشن می‌کند.

•  مشاوره و تعمیر تخصصی

 در صورتی که با اقدامات فوق به روشن کردن موتور برق نتوانستیم، بهتر است به یک تکنسین ماهر مراجعه کنیم تا مشکل را تشخیص دهد و تعمیرات لازم را انجام دهد.

جمع بندی راهکارهای دقیق برای حل مشکل روشن نشدن موتور برق

اگر موتور برق شما روشن نمی شود همیشه از ساده ترین موارد شروع کنید. وجود سوخت کافی کیفیت بنزین سالم بودن شمع و باتری اولین موارد بررسی هستند. سپس وضعیت فیلتر هوا سطح روغن و وضعیت خفه کن کنترل شود. اگر با وجود انجام موارد فوق همچنان مشکل حل نشد باید به سرویسکار متخصص مراجعه کنید تا سیستم جرقه پمپ سوخت یا قطعات داخلی بررسی شود.

به خاطر داشته باشید روشن نشدن موتور برق علاوه بر ایجاد دردسر می تواند نشانه هشدار از یک خرابی بزرگ تر باشد. نگهداری پیشگیرانه آموزش صحیح استفاده و سرویس دوره ای بهترین ضمانت برای جلوگیری از این مشکل است. موتور برق سالم در شرایط اضطراری یک منبع حیاتی انرژی است و کوچکترین مشکل در آن باید جدی گرفته شود.